Του Θανάση Πάνου // *
Image may be NSFW.
Clik here to view.
..
Το λαγουδάκι του Πάσχα (σύμβολο γονιμότητας όπως και τα αυγά) έγινε από απλός λαγός φολκλορική πασχαλινή φιγούρα γιατί υπήρχε η αντίληψη ότι ήταν ερμαφρόδιτος και μπορούσε έτσι να αναπαραχθεί χωρίς την απώλεια της παρθενίας του. Η αγνότητα αυτή λόγω παρθενίας, του έδωσε τον ρόλο του δικαστή ο οποίος αξιολογούσε την συμπεριφορά των παιδιών πριν το Πάσχα, τον έκανε σύμβολο της άνοιξης στις βόρειες χώρες και τον έθεσε επίσης δίπλα στην Παναγία, τον Χριστό και την Αγία Τριάδα σε πίνακες και εικονογραφημένα εκκλησιαστικά χειρόγραφα. Η ριζωμένη δηλαδή αντίληψη λόγω των εσφαλμένων ιατρικών γνώσεων κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους , τοποθέτησε τον “αγνό-παρθένο” λαγό μέσα στα έθιμα κατ΄ αρχήν στην Λουθηρανή Γερμανία και στην συνέχεια και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Και ενώ ο λαγός αντιπροσωπεύει και την σοφία-επειδή γεννιέται με ανοιχτά τα μάτια και έχει δει όλα τα μυστήρια της αναπαραγωγής, ενός κόσμου άγνωστου,δεν μπορεί να μην είναι και φαλλικό σύμβολο και αυτό είναι το πόδι του.
Το φαινόμενο του ερμαφροδιτισμού, της παρθενίας της πολλαπλής κύησης και της πασχαλινής φολκλορικής φιγούρας δεν φαίνεται να γλύτωσε όμως τον λαγό από την αναπηρία. Το λαγοπόδαρο σύμφωνα με το παγανιστικό τελετουργικό αν κοπεί σωστά, δηλαδή σε μέρος ταφής και κάτω από την πανσέληνο δίνει τύχη και δύναμη να νικήσεις ακόμη και τον Διάβολο.
Έτσι δεν χρειάζεται καθόλου να τρέξεις, τρέχει το σακάτικο λαγοπόδαρο και την ατυχία αφανίζει προσπερνώντας την, ακόμη και σύριζα κομμένο. Τόση η δύναμή του. Και άλλη τόση η εξυπνάδα του ανθρώπου.
Και ήταν ανέκαθεν τόσο μεγάλη η εξυπνάδα του ανθρώπου που το ματωμένο λαγοπόδαρο το μελετούσε τρεις ολόκληρες βραδιές κάτω από την πανσέληνο και μάλιστα με ειδικά λόγια, μυστικά ξόρκια μαγισσών, που την κόρη του Ωκεανού, Θεά τύχη ξεσήκωναν και αυτή αντίδωρο τους πρόσφερε ευμάρεια για την δοτική πράξη τους ετούτη.
Και δεν ψέγω τον Έλληνα άνθρωπο που πιστεύει στην καλή του τύχη και όλο τις πράξεις του αναβάλει προσμένοντάς την, αλλά τον άνθρωπο παντού στη γη, που για την ευκαρπία του δαπανά περισσότερη ενέργεια αναζητώντας λαγοπόδαρα.
Παντού μα παντού, από άκρη σε άκρη σε τούτο τον πλανήτη η τύχη τριγυρνά, ακόμη και στην ελληνοβουδιστική τέχνη της Γκαντχάρα, που η Βουδιστική θεότητα Χάριτι παρουσιάζεται να κρατά το κέρας της Αμάλθειας και να φορά ελληνικές ενδυμασίες. Γι αυτό οι δεισιδαιμονίες καλά κρατούν και στον σημερινό κοινωνικό μεσαίωνα. Μάλιστα το πεπρωμένο και η τύχη αν το ψάξουμε καλά κατοικούν σε μια κινέζικη τσαγιέρα. Και μάλιστα αυτή η τσαγιέρα είναι σε τροχιά γύρω από τον αστέρα Μπετελγέζ που βρίσκεται 650 έτη φωτός από την Γη και άλλα τόσα από την λογική. Και όπως η επιστήμη δεν μπορεί να αποδείξει ότι αυτή η τσαγιέρα δεν υπάρχει έτσι και ο λαγός δεν μπορεί να πείσει ότι το λαγοπόδαρο που κουβαλά ως μέλος απαραίτητο πάνω του, του φέρνει τύχη και τύχη δεν θα φέρει στους ανθρώπους.
Η μήπως η δοξασία αυτή δεν αφορά το κυνήγι του λόγου και των ιδεών; Μήπως γι’ αυτό ο συγγραφέας, ο ποιητής και ο καλλιτέχνης μπρος στον λαγό ίστανται με δέος; Ο λαγός γεννιέται με ανοιχτά τα μάτια, ζει και πεθαίνει με ανοιχτά μάτια και ποτέ δεν τρέχει ευθεία. Μοναχικός ο λαγός σαν τις ιδέες, αντιπροσωπεύει τη σοφία καθώς έχει δει όλα τα μυστήρια της αναπαραγωγής, ενός κόσμου άγνωστου.
Ο λαγός είναι αυτός που όσο τον πλησιάζεις, τόσο αυτός στο βάθος του ορίζοντα απομακρύνεται, προς μία προοπτική που μόνο οι ιδέες ξέρουν να φωλιάζουν. Η μήπως ο λαγός ο ίδιος είναι μια ελεύθερη ιδέα που όλο τρέχει-τρέχει γιατί αν σταθεί θα βρεθεί μαγειρεμένη και μέσα από ορθάνοικτες μασέλες, εύπεπτη μάζα θα καταλήξει στο στομάχι, στιφάδο που όλοι να καταβροχθίσουν λιγουρεύουν; Η αλλιώς, οι δεισιδαιμονίες αυτές μήπως είναι κάτι σαν τα τεράστια φτερά του “Άλμπατρος” του Μποντλέρ που σέρνονται κατάχαμα και δυσκολεύουν παρέα με τον λαγό να τρέξεις;
…
* Ο Θανάσης Πάνου σπούδασε Οικονομία, κοινωνιολογία- εγκληματολογία και πραγματοποίησε ειδικές σπουδές εικαστικών τεχνών (εικόνα ήχος-κίνηση-λόγος). Ως εκπαιδευτικός έχει εργαστεί με ομάδες art therapy και είναι επιστημονικός συνεργάτης του κέντρου ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ & ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΕΧΝΩΝ στο τμήμα πειραματικής έρευνας και έκφρασης. Έχει λάβει μέρος σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις Ζωγραφικής – video-art, στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει οργανώσει λογοτεχνικές εκδηλώσεις και δρώμενα πλαισιωμένα με μουσική και οπτικοποίηση ποιητικού λόγου.Το Ινστιτούτο Πειραματικών Τεχνών το 2013 και 2014 παρουσίασε videoart & ποίησή του. (Ιnternational Film Poetry Festival).