Άλογα

Γράφει ο Γιώργου Π. Ιατρού //

Μνήμη Γιάννη Δημητράκη

 

Το ξύλινο αλογάκι των νηπιακών μου χρόνων, άσπρο με μαύρες βούλες λικνίζεται εκεί στο βάθος… όπως αυτό του Μπρούνο Σούλτς – το άλογο ανάσαινε βαριά με κρεμασμένο το κεφάλι. Έσφιξα το κεφάλι του στο στήθος μου, τα μεγάλα μαύρα μάτια του γυάλιζαν δάκρυα. Τότε παρατήρησα στη κοιλιά του μια στρογγυλή μαύρη πληγή « Γιατί δεν μου το είπες; » ψιθύρισα κλαίγοντας ‘‘Ακριβέ μου το έκανα για σένα’’, είπε κι έγινε πολύ μικρό σαν στολίδι χριστουγεννιάτικου δέντρου.¹

Ύστερα πηγαίναμε εκδρομή με το Δημοτικό σχολείο μέσα στον ελαιώνα προς την Παναγία Γκαρικά κι ένα άλογο ξαφνικά, ενώ τραγουδούσαμε σήκωσε τα πόδια του και φρουμάτιζε: ‘‘Μουσμουθούανε φρου – φρου’’ του λέει ο αγωγιάτης. Τι σημαίνει αυτό; Είναι Αρβανίτικα και πάει να πει ‘‘Μη μου λες εμένα φρου – φρου’’.

Κι ακόμη το άλογο στη γειτονιά μου, στο στάβλο του μπάρμπα Γιώργη Καγιάρη, που διασταυρώνονταν τα βλέμματά μας, όταν κρυβόμουν τα απογεύματα στ’ άχυρα, παίζοντας κρυφτό.

Μετά όταν πια μεγάλωσα ήρθαν ‘‘Τα άλογα του Αχιλλέως’’ του Κων/νου Καβάφη που κλαίνε το φίλο του Πάτροκλο – Όμως τα δάκρυα των για του θανάτου την παντοτεινή την συμφορά έχυναν τα δυο ζώα τα ευγενή.²

Κι ακόμη το άλογο του ‘‘Καπετάν Μιχάλη’’ Νίκου Καζαντζάκη – Γύρισε το μεγάλο του χνουδωτό μάτι, τον κοίταξε και με τα ρουθούνια του τον χάιδεψε… κι αναφρούμαξε φυσώντας πάνω στ’ αντρίκια μαλλιά του την ζεστή του ανάσα… Ποτέ το μάτι του δεν κοίταξε με τόσο καμάρι άνθρωπο.³

Τα άλογα του Γιάννη Ρίτσου που τα έπλεναν στη θάλασσα οι “Έλληνες καραγωγείς’’ ⁴. Είχα δει το ποίημα αυτό ολοζώντανο, στην παραλία μας στο Βρωμοπούσι.

Και το άλογο του Τορίνο, το πιο όμορφο πλάσμα του Θεού σύμφωνα με τον Νίτσε. Το άλογο του Μπέλα Ταρ στη πιο αφαιρετική και λιτή ταινία στη παγκόσμια ιστορία του σινεμά.

Πως θυμήθηκα επίσης εκείνη την ιστορία που κάποια παιδιά ζωγράφιζαν στο μπλοκ ιχνογραφίας τους άλογα, όπως μου τη διηγήθηκε μια παιδαγωγός. Ένα παιδί ας τον πούμε Γιαννάκη ζωγράφιζε ένα κόκκινο άλογο – Μα παιδί μου είδες ποτέ κόκκινο άλογο; ρώτησε η δασκάλα κι εκείνο δείχνοντας τα άλογα που ζωγράφιζαν τα διπλανά παιδιά της είπε: – Γιατί κυρία είδατε εσείς τόσο μικρά άλογα και πλακωτά; Την έστειλε από κει που ήρθε από τον πραγματικό ζοφερό κόσμο της. Της είπε ασυνείδητα τη μεγάλη αλήθεια ότι η τέχνη δεν έχει όρια και είναι απεριόριστα ελεύθερη.

Και τώρα το δικό μου αγαπημένο άλογο Η φοράδα του δημάρχου Λουκά Π. Αθανασίου, εκείνο το μακρινό 1865 που γύρισε μόνη στο σπίτι της στη Κερατέα, μετά την ενέδρα στο αφεντικό της, που τον χτύπησαν με τσουράπια (κάλτσες γεμάτες άμμο) εκεί στη γέφυρα Αδάμη στον παλιό δρόμο Κερατέας-Λαυρίου. Το τελευταίο έργο του Γιάννη Δημητράκη πολύτιμο δώρο στο εξώφυλλο του βιβλίου μου.

Εκείνη την εποχή στην περιοχή της Λαυρεωτικής ζούσαν και κάποια άλογα, μουλάρια που κουβαλούσαν μετάλλευμα μέσα στις υπόγειες στοές μια ζωή και δεν έβλεπαν το φως του ήλιου. Τα έλεγαν ‘‘αστράβη’’ δηλαδή μουλάρι χωρίς σαμάρι. Υπήρχαν υπόγειοι στάβλοι αλόγων στις στοές στο Μαρκάτι στη Καμάριζα κι όταν τα άλογα έβγαιναν έξω ήταν τυφλά. Κάτι ανάλογο γινόταν και στα ορυχεία της Γαλλίας, ο Εμίλ Ζολά έγραψε γι’ αυτά στο ‘‘Ζέρμιναλ’’.

Να μην ξεχάσω το ά- λογο του Ηράκλειτου αγαπητέ μου φίλε…

Και φυσικά τα δικά σου λόγια: Το μέρος του μυαλού μου που είναι ‘‘άλογο’’ αγριεύει… Φυσάω κρυφά τα άλογά μου μπας και χλιμιντρίσουν μα εκείνα τίποτα…⁵

Είναι η ταπεινότητα άραγε του δημιουργού αυτή; Γιατί για μένα η φοράδα που έφτιαξες όπως και τα άλλα άλογά σου αρκετές φορές   τ΄ ακούω να χλιμιντρίζουν όπως τ΄ αληθινά που τώρα πια τα βλέπω σπάνια.

Σημ:

1. Μπρούνο Σούλτς ‘‘Τα μαγαζιά της κανέλας’’ Άπαντα τα Πεζά εκδ. Καστανιώτη 2019.
2. Κ. Π Καβάφη Ποιήματα (1896-1918) εκδ. Ίκαρος 1972.
3. Νίκου Καζαντζάκη Καπετάν Μιχάλης εκδ. Ελ. Καζαντζάκη 1971.
4. Γιάννη Ρίτσου Ασκήσεις 1950-1960 Άπαντα Γιάννη Ρίτσου τόμος Γ΄(εκεί υπάρχει το ποίημά του ‘‘Έλληνες Καραγωγείς’’ εκδ. Κέδρος.
5. Γιάννη Δημητράκη ‘‘Πράσσειν άλογα’’ Ημερολόγιο 1983-2000 (το Οκτασέλιδο του Μπιλιέτου 26 Ιούλιος – Σεπτ. 2000).

The post Άλογα first appeared on Fractal.