Τζων (Τζακ) Μπόρλαντ Θέιερ ΙΙΙ: Ένας από τους επιζώντες του «Τιτανικού»

Γράφει ο Γεράσιμος Δενδρινός //

1]. ΤΟ ΠΛΟΙΟ «ΤΙΤΑΝΙΚΟΣ»: Ο «Τιτανικός» («Titanic»), το μεγαλύτερο πλοίο που ναυπηγήθηκε ποτέ, ήταν βρετανικό  επιβατηγό  υπερωκεάνιο, και αποτελούσε τμήμα του στόλου της  εταιρίας «White Star Line» που κατασκευάστηκε στο ναυπηγείο  «Harland and Wolff»  του  Μπέλφαστ  με ναυπηγό τον Τόμας Άντριους. Τ’ άλλα δύο πλοία ήταν το    «Olympic» και το «Britannic». (Ο «Βρεταννικός» βυθίστηκε το 1916 κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στα νερά του Αιγαίου, δυτικά της Νήσου Κέας, μετά από έκρηξη από νάρκη και όχι τορπίλη όπως λαθεμένα θεωρείται). Η βύθισή του «Τιτανικού» κατά το  παρθενικό ταξίδι του από το  Σαουθάμπτον προς τη Νέα Υόρκη στον  Βόρειο Ατλαντικό στις  15 Απριλίου  1912  μετά από σύγκρουση με  παγόβουνο  προκάλεσε τον θάνατο πάνω από 1.505 ατόμων (κι ο ίδιος ο Τόμας Άντριους έχασε τη ζωή του στο ναυάγιο), αποτελεί ένα από τα πιο θανατηφόρα ναυτικά δυστυχήματα σε καιρό ειρήνης στη σύγχρονη ιστορία. Στο παρθενικό του ταξίδι μετέφερε 2.224 άτομα μαζί με το πλήρωμα. Με πλοίαρχο τον  Έντουαρντ Σμιθ, οι επιβάτες περιελάμβαναν μερικούς από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου, καθώς και εκατοντάδες μετανάστες από τη  Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία, την Ιρλανδία, τη  Σκανδιναβία και από άλλες περιοχές της Ευρώπης, οι οποίοι αναζητούσαν μια καινούρια ζωή στη  Βόρεια Αμερική. Οι εγκαταστάσεις της α’ θέσης είχαν σχεδιαστεί για να αποτελέσουν την κορωνίδα της άνεσης και της πολυτέλειας, με γυμναστήριο, πισίνα, βιβλιοθήκες, ακριβά εστιατόρια και πολυτελείς καμπίνες. Ένας ασύρματος τηλέγραφος φρόντιζε τις ανάγκες των επιβατών και χρησίμευε επίσης για επιχειρησιακή χρήση. Αν και ο «Τιτανικός»  είχε προηγμένα χαρακτηριστικά ασφάλειας, όπως στεγανά διαμερίσματα και ενεργοποιούμενες εξ αποστάσεως υδατοστεγείς πόρτες, δεν διέθετε αρκετές σωστικές λέμβους για όλους τους επιβάτες, λόγω παρωχημένων κανόνων ναυτικής ασφάλειας. Οι λέμβοι ήταν μόνο για 1.178 άτομα – αριθμός λίγο μεγαλύτερος από το μισό του αριθμού των επιβαινόντων, και ίσος μόλις με το ένα τρίτο της συνολικής χωρητικότητας επιβατών του πλοίου.

2]. ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΚΑΙ ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ: Ο «Τιτανικός» ξεκίνησε το ταξίδι του την Τετάρτη 10 Απριλίου 1912 από το Σαουθάμπτον  της Αγγλίας με 922 επιβάτες. Στο λιμάνι του Σαουθάμπτον, το πλοίο  παραλίγο  να προκαλέσει ατύχημα, όταν το κύμα λόγω του τεράστιου εκτόπισματός του έσπασε τους κάβους του αγκυροβολημένου πλοίου «City of New York», το οποίο έλειψε να συγκρουσθεί με τον «Τιτανικό». Τελικά, το πλοίο τέθηκε υπό έλεγχο και ρυμουλκήθηκε. Στη συνέχεια, έφτασε στο  Χερβούργο  της  Γαλλίας, όπου επιβιβάστηκαν 274 επιβάτες και αποβιβάστηκαν 24. Επειδή στο λιμάνι δεν υπήρχαν αποβάθρες για ένα τόσο μεγάλο πλοίο, οι επιβάτες μεταφέρθηκαν στον «Τιτανικό» με δύο άλλα μικρότερα πλοία της εταιρείας. Το πλοίο, στη συνέχεια, αναχώρησε για το Κουινστάουν (Κομπ) της Ιρλανδίας. Όπως και στο Χερβούργο, ούτε στο Κουινστάουν οι αποβάθρες ήταν αρκετά μεγάλες και οι επιβάτες επιβιβάστηκαν με βοηθητικά πλοιάρια (tenders). Ο «Τιτανικός» αναχώρησε από το λιμάνι στις 1:30 μ.μ. της 11^ης Απριλίου 1912. Στις 13 Απριλίου, το πλήρωμα κατάφερε να σβήσει μια φωτιά που είχε ξεσπάσει στις μηχανές του πλοίου με τη μεταφορά πολλών τόνων κάρβουνου από τη μία πλευρά στην άλλη. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα το πλοίο να παρουσιάσει μια μικρή κλίση 3 μοιρών προς την αριστερή πλευρά του (port side). Έτσι, εξαιτίας αυτής της κλίσης, ενώ μια γυναίκα κατέβαινε από τη μεγάλη σκάλα, έπεσε κι έσπασε το πόδι της. Στις 14 Απριλίου, μετά από τέσσερις ημέρες διάσχισης και 375 μίλια (600 χλμ.) νότια της  Νέας Γης, ο «Τιτανικός» συγκρούστηκε μ’ ένα παγόβουνο στις 23:40  μ.μ., που έσκισε οριζόντια το κύτος του ξεκινώντας από την πλώρη. Παρ’ όλες τις προσπάθειες που έγιναν για ν’ αποφύγει τη σύγκρουση (όπισθεν ολοταχώς και στροφή αριστερά), το μοιραίο δεν άργησε να γίνει, καθώς το πλοίο είχε αναπτύξει τη μέγιστη ταχύτητα, γιατί ήθελαν να φτάσουν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης πιο γρήγορα από το αναμενόμενο. Επίσης, εκείνη την εποχή ήταν συνηθισμένο φαινόμενο τα πλοία να αναπτύσσουν μέγιστη ταχύτητα για να ξεπεράσουν γρήγορα την περιοχή με τα παγόβουνα. Η παταγώδης σύγκρουση προκάλεσε κάμψη προς τα μέσα στις πλάκες του κύτους του «Τιτανικού» κατά μήκος της δεξιάς πλευράς (starboard) και διέρρηξε 5 από τα 16 υδατοστεγή διαμερίσματα, εκθέτοντάς  τα στη θάλασσα. Το πλοίο είχε σχεδιαστεί, έτσι ώστε, ακόμα και αν πλημμύριζαν 4 στεγανά, να μπορούσε να επιπλεύσει, όχι όμως και με 5. Ο «Τιτανικός» ήταν από τα πρώτα πλοία που χρησιμοποίησε το σήμα κινδύνου SOS ─ πριν, χρησιμοποιούνταν το CQD (CQ Distress). Εν τω μεταξύ, οι επιβάτες και μερικά μέλη του πληρώματος επιβιβάστηκαν σε σωστικές λέμβους, πολλές από τις οποίες κατέβηκαν στη θάλασσα μερικώς φορτωμένες, λόγω ανεπαρκούς συντονισμού, και του φόβου αρκετών επιβατών να επιβιβαστούν σε αυτές. Ένας δυσανάλογος αριθμός ανδρών έμεινε στο πλοίο, επειδή ακολουθήθηκε το πρωτόκολλο «πρώτα γυναίκες και παιδιά» από μερικούς αξιωματικούς που φόρτωναν τις βάρκες. Ο «Τιτανικός» βυθίστηκε στις 02:20 π.μ. στις 15 Απριλίου. Κατά τη διάρκεια της βύθισης, τα φουγάρα του πλοίου αποκολλήθηκαν και σκοτώνοντας όσους βρίσκονταν κοντά σε αυτές. Το κύτος 2 λεπτά πριν την βύθιση έσπασε σε 2 κομμάτια, και ενώ βυθιζόταν με την πλώρη προς τα κάτω και την πρύμνη προς τα πάνω, αποκόπηκε η πρύμνη, λόγω του τεράστιου βάρους του νερού σ’ αυτήν. Η βύθισή του παρέσυρε στο θάνατο γύρω στους 1.500 ανθρώπους, με τους υπόλοιπους 720 να βρίσκονται στις σωσίβιες λέμβους και να παρακολουθούν το τραγικό γεγονός. Μία ώρα και είκοσι λεπτά αφότου βυθίστηκε ο  «Τιτανικός», το επιβατηγό πλοίο  «Καρπάθια»  της εταιρίας «Cunard Line»  το οποίο έπλεε από τη Νέα Υόρκη προς το Φιούμε (σημερινή Ριέκα της Κροατίας στην Αδριατική Θάλασσα της Μεσογείου) έπλεε όλη τη νύχτα με μεγάλη ταχύτητα και με σημαντικό κίνδυνο, καθώς έπρεπε να αποφύγει πολλά παγόβουνα καθ οδόν. Τα φώτα του «Καρπάθια» εντοπίστηκαν για πρώτη φορά γύρω στις 03:30, γεγονός που ενθουσίασε τους επιζώντες, αν και χρειάστηκαν αρκετές ώρες για να αποβιβαστούν τα 720 άτομα στο πλοίο.[i] (Πιο κοντά στο θρυλικό ναυάγιο βρισκόταν το «Καλιφόρνια», αλλά κώφευσε στις εκκλήσεις για βοήθεια). Όταν το «Καρπάθια» έφτασε στην προβλήτα 54 στη Νέα Υόρκη το βράδυ της 18ης Απριλίου μετά από ένα δύσκολο ταξίδι με ομίχλη, καταιγίδες και θαλασσοταραχή, περίπου 40.000 άνθρωποι στέκονταν στις αποβάθρες, αφού είχαν ενημερωθεί για την καταστροφή μέσα από τηλεγραφήματα του  «Καρπάθια» και από άλλα πλοία. Το ακριβές μέγεθος όμως της καταστροφής έγινε δημόσια γνωστό αφού αγκυροβόλησε το πλοίο. Ο κόσμος τότε αντέδρασε με οργή. Τα ερωτηματικά ωστόσο ήταν πολλά. Γιατί υπήρχαν τόσες λίγες σωσίβιες λέμβοι; Γιατί ο Τζόζεφ Μπρους Ίσμαϊ, ο πρόεδρος της «White Star Line» κι επιβάτης του Τιτανικού, έσωσε τη ζωή του ενώ τόσοι άλλοι πέθαναν; Γιατί ο «Τιτανικός» έπλεε με τέτοια ταχύτητα, ενώ η διαδρομή του περνούσε μέσα από παγόβουνα; Η αγανάκτηση προκλήθηκε κυρίως από τους ίδιους τους επιζώντες. Ενώ επέβαιναν στο «Καρπάθια» με προορισμό τη Νέα Υόρκη, ο Λόρενς Μπίισλι (επιστήμονας, δημοσιογράφος και συγγραφέας) και άλλοι επιζώντες αποφάσισαν να «αφυπνίσουν την κοινή γνώμη για να διασφαλίσουν τα ταξίδια στον ωκεανό στο μέλλον», γι’ αυτό και έγραψαν μια δημόσια επιστολή στους Times  ζητώντας αλλαγές στους νόμους για τη θαλάσσια ασφάλεια. Επίσης, η ατμόσφαιρα και στο Σαουθάμπτον ήταν ιδιαιτέρως βαριά. Το λιμάνι ήταν η πατρίδα για 700 άτομα που επέβαιναν στον «Τιτανικό», είτε ως επιβάτες είτε ως πλήρωμα. Πλήθος γυναικών, στενοί συγγενείς του επιβαινόντων, συγκεντρώθηκαν έξω από τα γραφεία της «White Star Line» για να ενημερωθούν για τους αγαπημένους τους. Υπολογίζεται πως 549 κάτοικοι του Σαουθάμπτον χάθηκαν στο ναυάγιο. Ο «Τιτανικός» ήταν σύμβολο των βιομηχανικών επιτευγμάτων του Μπέλφαστ. Στην πόλη δεν υπήρχε μόνο μια διάχυτη αίσθηση θλίψης, αλλά και μια ενοχή, καθώς όσοι είχαν κατασκευάσει τον «Τιτανικό» αισθάνθηκαν ότι ήταν υπεύθυνοι με κάποιο τρόπο για την απώλειά του. Ο «Τιτανικός» έγινε  ένα από τα διασημότερα πλοία στην ιστορία, γι’ αυτό και η μνήμη του διατηρείται ζωντανή από πολυάριθμα βιβλία, τραγούδια, ταινίες, εκθέματα και μνημεία. Η βύθισή του ήταν η αφορμή για να θεσπιστούν νέα μέτρα ασφαλείας, όπως η υπογραφή της «Σύμβασης Ασφάλειας Ζωής στη Θάλασσα». Πολλά πλοία μετασκευάστηκαν σύμφωνα με τις καλύτερες προδιαγραφές, έτσι ώστε να διαθέτουν περισσότερες σωσίβιες λέμβους, στεγανά και υδατοστεγείς θύρες. Από τους ανθρώπους που έπεσαν στη θάλασσα μετά τη βύθιση του πλοίου, διασώθηκαν μόνο έξι. Οι γεμάτες βάρκες από επιζώντες που βρίσκονταν τριγύρω, δεν τόλμησαν να γυρίσουν για να μαζέψουν τους επιζήσαντες που κολυμπούσαν στο παγωμένο νερό, εκτός από μία. Ελάχιστοι άνθρωποι πέθαναν από πνιγμό, καθώς οι περισσότεροι πέθαναν από υποθερμία μέσα σε λίγα λεπτά, διότι η θερμοκρασία του νερού του Ατλαντικού ήταν μόλις λίγους βαθμούς πάνω από το μηδέν και ειδικά στο σημείο της καταστροφής, λόγω του παγόβουνου, ήταν πιθανώς στους −2 °C. Σήμερα κανένας επιζών δεν βρίσκεται στην ζωή. Η τελευταία επιζήσασα από το ναυάγιο, η Μιλβίνα Ντιν, απεβίωσε στις 31 Μαϊου 2009, σε ηλικία 97 ετών.

[i] Ήταν 15 λεπτά μετά τα μεσάνυχτα στις 15 Απριλίου του 1912, όταν ο ασυρματιστής του «Καρπάθια» ετοιμαζόταν να πέσει για ύπνο. Ο βρετανός ναυτικός έκανε να βγάλει τα ακουστικά από τα αφτιά του. Τότε ήταν που άκουσε το SOS του Τιτανικού, κι έτρεξε πανικόβλητος στον καπετάνιο Χάρολντ Κόταμ για να τον ενημερώσει. Αμέσως πάρθηκε η απόφαση που έμελλε να σώσει τους ναυαγούς του Τιτανικού. Το «Καρπάθια» έπλεε 58 μίλια μακριά από το σημείο, όπου ήδη εκτυλίσσονταν τραγικές ιστορίες. Με 14 κόμβους την ώρα θα έπαιρνε πάνω από τέσσερις ώρες για να φτάσει εκεί. Ο α’ μηχανικός πήρε εντολή να σβήσει οποιαδήποτε άλλη πηγή θερμότητας, να κλείσει τα ζεστά νερά, έτσι ώστε κάθε κυβικό εκατοστό ατμού να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κίνηση των μηχανών. Όλοι οι θερμαστές του πλοίου, ακόμα και οι εκτός υπηρεσίας, άρχισαν να φτυαρίζουν κάρβουνο στους λέβητες όσο πιο γρήγορα μπορούσαν. Το πλοίο έφτασε στον τόπο της συμφοράς μετά τρεις ώρες και κάτι. Οι πρώτοι επιζώντες άρχισαν να επιβιβάζονται. Τέσσερις ώρες μετά, ανέβηκε στο πλοίο και ο τελευταίος που διασώθηκε. Όταν το «Καρπάθια» μπήκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης το πρωί της 18ης Απριλίου πολιορκήθηκε από δημοσιογράφους που είχαν μισθώσει ρυμουλκά και που υπέβαλαν ερωτήσεις από τηλεβόες! Το 1915 το «Καρπάθια» επιτάχτηκε από το  Πολεμικό Ναυτικό  των ΗΠΑ και μετέφερε βασικές προμήθειες από τη Νέα Υόρκη στο Λίβερπουλ. Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος μαινόταν σε στεριά και θάλασσα και το καράβι που έσωσε ό,τι είχε απομείνει από τον «Τιτανικό» είχε βγει κι αυτό στα θαλάσσια χαρακώματα. Το «Καρπάθια» είχε ναυπηγηθεί από την «CS Swan & Hunter»  στο  Γουόλσεντ της Αγγλίας για την βρετανική εταιρεία «Cunard Steamship Company» με σκοπό να ταξιδεύει μεταξύ Λίβερπουλ και Βοστώνης. Ε, λοιπόν, εκείνο το πλοίο δεν είχε καλύτερη μοίρα από το «αβύθιστο υπερωκεάνιο» που αναπαυόταν εδώ και έξι χρόνια στην αγκαλιά του υδάτινου τάφου του. Το «Καρπάθια» 17 Ιουλίου του 1918 τορπιλίστηκε τρεις φορές από γερμανικό υποβρύχιο και βυθίστηκε στα νερά της νότια Ιρλανδίας, παίρνοντας μαζί του πέντε μέλη του πληρώματος. Κι όπως τόσοι άνθρωποι χάνονταν άδοξα εκείνες τις μέρες, έτσι κι εκείνο το μικρό ηρωικό καράβι χάθηκε από τρεις τορπίλες, αφήνοντας πίσω του όμως τη συγκινητική ιστορία του: Ήταν το μικρό και ταπεινό σκαρί που έδειξε το μεγαλείο του τη νύχτα που η Ιστορία παρακολουθούσε τη μεγαλύτερη ναυτική τραγωδία που είχε συμβεί ποτέ.

4]. Μετά την τραγωδία: Η καταστροφή του «Τιτανικού» οδήγησε στην αλλαγή διάφορων νόμων της ναυτιλίας και κυρίως σε θέματα σωστικών μέσων των πλοίων. Ιδιαίτερα  τα μέσα διάσωσης, όπως οι ναυαγοσωστικές λέμβοι, οι σωσίβιες ζώνες κ.λπ. υπερκάλυπταν στο εξής σημαντικά τον συνολικό αριθμό των επιβαινόντων (επιβατών και πληρώματος) κάθε πλοίου. Επίσης, οδήγησε στην ίδρυση, το 1914, της υπηρεσίας έγκαιρου εντοπισμού των παγόβουνων, υπό την ονομασία  «Διεθνής Περιπολία Πάγων». Πολλές ερευνητικές αποστολές οργανώθηκαν για την ανεύρεση του ναυαγίου του «Τιτανικού», όμως παρουσίασαν  πολλές δυσκολίες, με κυριότερο  πρόβλημα το μεγάλο βάθος στο οποίο βρίσκεται το ναυάγιο, ίσο με 3.800 μέτρα και τη μεγάλη πίεση του νερού. Τελικά, το ναυάγιο  ανακαλύφθηκε από μια γαλλοαμερικανική ομάδα της οποίας ηγούνταν οι Ρόμπερτ Μπάλαρντ και Ζαν Λουί Μισέλ στις 1 Σεπτεμβρίου 1985. Η ομάδα ανακάλυψε ότι το πλοίο είχε σπάσει σε δύο μέρη, τη πλώρη και τη πρύμνη, τα οποία απείχαν στον πυθμένα 600 μέτρα το ένα από το άλλο. Τα δύο μέρη του πλοίου συγκρούστηκαν στον πυθμένα της θάλασσας με μεγάλη ταχύτητα, που έφτασε τα 100 χιλιόμετρα την ώρα για την πρύμνη, με αποτέλεσμα η πρύμνη να διαλυθεί και η πλώρη να παραμορφωθεί από τη σύγκρουση, επειδή η ταχύτητα που έφτασε στον πυθμένα ήταν μικρότερη από αυτή της πρύμνης. Το ναυάγιο του «Τιτανικού» είναι μια σπάνια όαση ζωής σε αυτό το βάθος. Μια έρευνα του 1991 κατέγραψε 28 είδη ζώων στο πλοίο, μεταξύ των οποίων γαρίδες, καβούρια και ανεμώνες, τα οποία αποτελούν μια συμβιωτική αποικία. Η απαραίτητη ενέργεια για τη διατήρηση αυτής της αποικίας, προέρχεται από την οξείδωση του ατσάλινου κουφαριού του πλοίου από βακτήρια. Ένα από τα είδη βακτηρίων που αναγνωρίστηκαν στο πλοίο ήταν καινούριο είδος και ονομάστηκε «Halomonas titanicae», ή «αλομονάδα του Τιτανικού». Αποτέλεσμα αυτής της μετατροπής είναι το πλοίο σταδιακά να οξειδώνεται σε σκουριά και αναμένεται τελικά να καταρρεύσει σε 20 με 30 χρόνια. Το ναυάγιο από τις 16 Απριλίου 2012  θεωρήθηκε «Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς», επειδή η ημερομηνία σηματοδοτεί τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη βύθιση του πλοίου, κι έτσι το πλοίο θα μπορεί να συμπεριληφθεί στα προστατευόμενα μνημεία, σύμφωνα με τη «Σύμβαση Προστασίας της Υποθαλάσσιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς» του 2001, καθώς ορίζει ότι η βύθισή του πρέπει να έχει συμβεί τουλάχιστον 100 χρόνια πριν. Το μεγάλο γεγονός του ναυαγίου του «Τιτανικού» έχει εμπνεύσει διάφορες θεωρίες εξήγησής του. Σήμερα αρκετοί πιστεύουν ότι στο  ναυάγιο  συνέτεινε και η υπέρμετρη  ανθράκευση με σκοπό την κατάσβεση αναφλεγέντος άνθρακα, κάτι που οδήγησε σε αύξηση της ταχύτητας και ενδεχομένως έκανε αναπόφευκτη την πρόσκρουση στο παγόβουνο. Μια νέα επιστημονική θεωρία για την πρόσκρουση του «Τιτανικού» πάνω στο μοιραίο παγόβουνο, είναι ότι στις αρχές Ιανουαρίου του 1912 σημειώθηκε ένα σπάνιο σεληνιακό φαινόμενο. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, εκείνο τον μήνα του 1912 η Σελήνη βρέθηκε στην κοντινότερη απόσταση από τη Γη, τα τελευταία 1.400 χρόνια. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε μια τεράστια παλίρροια, με αποτέλεσμα τρεις μήνες μετά, πολλά παγόβουνα να εκτοπιστούν από τα ρηχά νερά που τα συγκρατούσαν κοντά στις ακτές της Γροιλανδίας και να κινηθούν προς τις θαλάσσιες οδούς, και τελικά να βρεθούν στη ρότα του «Τιτανικού» με συνέπεια το ναυάγιο.

5]. Ο ΤΖΩΝ (Τζακ) ΜΠΟΡΛΑΝΤ ΘEΪΕΡ ΙΙΙ΄ (1894 -1945) ήταν επιβάτης της α’ θέσης στον «Τιτανικό», κι επέζησε μετά το χτύπημα του πλοίου απ’ το παγόβουνο. Σε ηλικία 17 ετών τότε, ήταν ένας από τους ελάχιστους επιβάτες που για να επιβιώσουν πήδηξαν στην παγωμένη θάλασσα. Γεννήθηκε στην οικογένεια Θέιερ, σε μια πλούσια οικογένεια της Βοστώνης. Ήταν γιος του Τζων Μπόρλαντ Θέιερ II΄, διευθυντή και δεύτερου αντιπροέδρου της «Pennsylvania Railroad Company» και της συζύγου του, της «Philadelphia  Socialite»,  Μάριαν Θέιερ. Ο νεαρός ταξίδευε στην Ευρώπη με τους γονείς του και με μια υπηρέτρια που ονομαζόταν Μάργκαρετ Φλέμινγκ. Επιβιβάστηκαν στον «Τιτανικό» στο Χερβούργο την Τετάρτη 10 Απριλίου 1912, για να επιστρέψουν στη Νέα Υόρκη. Η καμπίνα C-70 του Τζων γειτνίαζε με αυτή των γονιών του, C-68. Λίγο μετά τις 23:40, αφού το πλοίο συγκρούστηκε με το παγόβουνο, ντύθηκε και ανέβηκε στο κατάστρωμα για να δει τι είχε συμβεί. Μη βρίσκοντας τίποτα, προχώρησε στην πλώρη, όπου μπορούσε να διακρίνει αμυδρά πάγο στο μπροστινό κατάστρωμα. Τότε, πήγε και ξύπνησε τους γονείς του, οι οποίοι τον συνόδευσαν στην πίσω πλευρά του πλοίου. Παρατηρώντας ότι το πλοίο είχε αρχίσει να βυθίζεται, επέστρεψαν στα δωμάτιά τους για να φορέσουν πιο ζεστά ρούχα και σωσίβια. Όταν ανέβηκαν στο κατάστρωμα, ο Θέιερ τους έχασε υποθέτοντας ότι είχαν επιβιβαστεί σε σωσίβια λέμβο. Ο Τζων συνάντησε τον Μίλτον Λονγκ, έναν συνεπιβάτη που είχε γνωρίσει λίγες ώρες πριν. Τόσο ο Λονγκ όσο και ο Θέιερ προσπάθησαν να επιβιβαστούν σε μια σωσίβια λέμβο, αλλά απορρίφθηκαν λόγω της πολιτικής της επιβίβασης, «πρώτα οι γυναίκες και τα παιδιά». Ο Θέιερ πρότεινε να πηδήξουν από το πλοίο, καθώς ήταν καλός κολυμβητής, αλλά επειδή ο Λονγκ δεν ήταν, αντιτάχθηκε στο άλμα. Καθώς το πλοίο έπαιρνε νερά και έγερνε, οι δύο άντρες προχώρησαν στην προσπάθεια να πηδήξουν από το πλάι με σκοπό να κολυμπήσουν. Ο Λονγκ πήδηξε πρώτος αλλά χάθηκε. Ο Τζων, μόλις έπεσε στο νερό, κατάφερε να φτάσει στο «Collapsible B», σε μια από τις τελευταίες σωσίβιες λέμβους, που ανατράπηκε, καθώς ένα μεγάλο κύμα την είχε παρασύρει ήδη από το κατάστρωμα πριν προλάβει να κατέβει στο νερό. Ο νεαρός και οι επιβάτες, συμπεριλαμβανομένου του κατώτερου αξιωματικού ασυρμάτου Χάρολντ Μπράιντ, του συνταγματάρχη  Άρτσιμπαλντ Γκρέισι, του Τσαρλς Τζόκεν και του δεύτερου αξιωματικού Τσαρλς Λαϊτόλερ (ο οποίος ήταν το ανώτερο επιζών μέλος του πληρώματος), κατάφεραν να κρατήσουν την αναποδογυρισμένη λέμβο σταθερή για μερικές ώρες. Ο Θέιερ υπενθύμισε αργότερα ότι οι κραυγές εκατοντάδων ανθρώπων στο νερό του θύμιζαν το δυνατό βουητό των ακρίδων στην πατρίδα του την Πενσιλβάνια. Αφού πέρασε τη νύχτα στο αναποδογυρισμένο «Collapsible B», τελικά ανασύρθηκε με ασφάλεια στη «Ναυαγοσωστική λέμβο 12». Ήταν τόσο στενοχωρημένος και παγωμένος, που δεν παρατήρησε τη μητέρα του στην κοντινή «Ναυαγοσωστική λέμβο 4», αλλά ούτε κι εκείνη τον πρόσεξε. Η «Ναυαγοσωστική λέμβος 12» ήταν η τελευταία σωσίβια λέμβος που έφτασε στο «Καρπάθια», στο πλοίο διάσωσης. Ο πατέρας του Θέιερ δεν επιβιβάστηκε σε σωσίβια λέμβο και χάθηκε στο ναυάγιο. Στις 8.30 π.μ. η λέμβος έφτασε τελικά στο «Καρπάθια», όπου ο Τζακ επανενώθηκε με τη μητέρα του. Όταν τον ρώτησε «Πού είναι ο μπαμπάς;»  της απάντησε «Δεν ξέρω, μάνα». Ένας ευγενικός επιβάτης στο  «Καρπάθια» δάνεισε στον Τζων πιτζάμες και μια κουκέτα. Μετά, σύρθηκε στο κρεβάτι και κοιμήθηκε απ’ τη δόση του κονιάκ που μόλις είχε πιει. Ενώ βρισκόταν στο  «Καρπάθια» περιέγραψε τη βύθιση στον επιβάτη Λ.Ν. Σκίντμορ, ο οποίος σχεδίασε μια ακολουθία εικόνων με βάση την αφήγηση, σχέδιο που δημοσιεύεται πιο κάτω. Μετά την άφιξή τους στη Νέα Υόρκη, ο Τζων, η μητέρα του και η δεσποινίς Φλέμινγκ πήραν το ιδιωτικό βαγόνι των Θέιερ από το Τζέρσεϊ Σίτι για να μεταβούν στο Χάβερφορντ. Τα μετέπειτα χρόνια, ο Τζων αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια, όπου ήταν μέλος της αδελφότητας «Saint Anthony Hall» και ακολούθησε καριέρα στον τραπεζικό τομέα.  Στις 15 Δεκεμβρίου 1917, παντρεύτηκε τη Λόις Μπουκάναν Κασάτ, κόρη του Έντουαρντ Κασάτ και της Έμιλι Φίλιπς. Ο παππούς της ήταν ο Αλεξάντερ Τζόνσον Κασάτ, πρόεδρος του «Pennsylvania Railroad». Το ζευγάρι είχε δύο γιους, τον Έντουαρντ Κασάτ και τον Τζων Μπόρλαντ IV΄, και τρεις κόρες: τη Λόις, Τζούλι και Πολίν. Ένας τρίτος γιος, ο Αλεξάντερ Τζόνσον  Κασάτ  Θέιερ, πέθανε λίγες μέρες μετά τη γέννησή του το 1920. Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Τζων Θέιερ υπηρέτησε ως αξιωματικός του πυροβολικού στον στρατό των ΗΠΑ.  Το 1939 έγινε ταμίας του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια και διορίστηκε στο νεοσύστατο γραφείο του οικονομικού αντιπροέδρου τον Φεβρουάριο του 1944, θέση που κράτησε μέχρι τον θάνατό του, τον Σεπτέμβριο του 1945. Το 1940, ο Θέιερ δημοσίευσε μόνος του τις εμπειρίες του από τη βύθιση του «Τιτανικού» σ’ ένα φυλλάδιο 500 αντιτύπων με τίτλο The Sinking of the S.S. Titanic που μοίρασε στην οικογένεια και στους φίλους του. Ο ωκεανογράφος Ρόμπερτ Μπάλαρντ χρησιμοποίησε την αφήγησή του για να προσδιορίσει τον τελικό τόπο ανάπαυσης του ναυαγίου. Η ανακάλυψή του βοήθησε να αποδειχθεί ότι το πλοίο είχε χωριστεί στη μέση πριν βυθιστεί. Ο Θέιερ, μεταξύ πολλών άλλων επιζώντων, συμπεριλαμβανομένων των μελών του πληρώματος, ανέφερε ότι έσπασε σε δύο κομμάτια, αλλά άλλοι ανέφεραν ότι βυθίστηκε σ’ ένα κομμάτι και το ερώτημα παρέμεινε άλυτο μέχρι να βρεθεί το ναυάγιο.

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι δύο γιοι του Θέιερ κατατάχθηκαν στις ένοπλες υπηρεσίες. Ο Έντουαρντ, πιλότος βομβαρδιστικών,  καταγράφηκε ως αγνοούμενος και θεωρείτο νεκρός μετά την κατάρριψη του αεροπλάνου του το 1943 στον Ειρηνικό Ωκεανό. Το σώμα του δεν βρέθηκε ποτέ. Όταν τα νέα έφτασαν στον Θέιερ, βυθίστηκε στην κατάθλιψη. Η μητέρα του Θέιερ πέθανε στις 14 Απριλίου 1944, στην 32η επέτειο της σύγκρουσης και βύθισης του «Τιτανικού». Ο θάνατός της φάνηκε να τον ώθησε ακόμη περισσότερο στην αυτοχειρία του στις 20 Σεπτεμβρίου 1945. Βρέθηκε σ’ ένα αυτοκίνητο στη λεωφόρο Παρκσάιντ  στη Δυτική Φιλαδέλφεια, με κομμένο τον λαιμό και τους καρπούς του. Τάφηκε  στην Εκκλησία του Κοιμητηρίου του Λυτρωτή στο Μπριν Μάουερ της Πενσιλβάνια.

Οικογενειακός τάφος των Θέιερ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ (Αναφορές-Σύνδεσμοι)

1. Philip Sherwell (March 26, 2012),Down and down I went, spinning,  Vancouver Sun. Archived from the original on October 20, 2013. Retrieved October 19, 2013.
2. Mr John Borland Jr. Thayer – Titanic Biography, Encyclopedia Titanica.
3. Gracie, Archibald IV & Thayer, John B. III (1998),Titanic: A Survivor’s Story & The Sinking of the S.S. Titanic. 
4. JOHN B. THAYER 3D FOUND DEAD IN CAR; Philadelphia Leader’s Throat and Wrists Cut—Had Grieved Over Son’s Death in War. The New York Times. September 22, 1945. p. 32. Retrieved February 11, 2019.
5. Marshall, Logan, Sinking of the Titanic and Great Sea Disasters. Project Gutenburg. Retrieved April 22, 2009.
6. Thayer, John B. III (1998), The Sinking of the S.S. Titanic.
7. John B. Thayer, Μemorial collection of the Sinking of the Titanic, Kislak Center for Special Collections, Rare Books and Manuscripts, University of Pennsylvania.
8. Jack Thayeron Find A Grave.

_____________

[1] Ήταν 15 λεπτά μετά τα μεσάνυχτα στις 15 Απριλίου του 1912, όταν ο ασυρματιστής του «Καρπάθια» ετοιμαζόταν να πέσει για ύπνο. Ο βρετανός ναυτικός έκανε να βγάλει τα ακουστικά από τα αφτιά του. Τότε ήταν που άκουσε το SOS του Τιτανικού, κι έτρεξε πανικόβλητος στον καπετάνιο Χάρολντ Κόταμ για να τον ενημερώσει. Αμέσως πάρθηκε η απόφαση που έμελλε να σώσει τους ναυαγούς του Τιτανικού. Το «Καρπάθια» έπλεε 58 μίλια μακριά από το σημείο, όπου ήδη εκτυλίσσονταν τραγικές ιστορίες. Με 14 κόμβους την ώρα θα έπαιρνε πάνω από τέσσερις ώρες για να φτάσει εκεί. Ο α’ μηχανικός πήρε εντολή να σβήσει οποιαδήποτε άλλη πηγή θερμότητας, να κλείσει τα ζεστά νερά, έτσι ώστε κάθε κυβικό εκατοστό ατμού να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κίνηση των μηχανών. Όλοι οι θερμαστές του πλοίου, ακόμα και οι εκτός υπηρεσίας, άρχισαν να φτυαρίζουν κάρβουνο στους λέβητες όσο πιο γρήγορα μπορούσαν. Το πλοίο έφτασε στον τόπο της συμφοράς μετά τρεις ώρες και κάτι. Οι πρώτοι επιζώντες άρχισαν να επιβιβάζονται. Τέσσερις ώρες μετά, ανέβηκε στο πλοίο και ο τελευταίος που διασώθηκε. Όταν το «Καρπάθια» μπήκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης το πρωί της 18ης Απριλίου πολιορκήθηκε από δημοσιογράφους που είχαν μισθώσει ρυμουλκά και που υπέβαλαν ερωτήσεις από τηλεβόες! Το 1915 το «Καρπάθια» επιτάχτηκε από το  Πολεμικό Ναυτικό  των ΗΠΑ και μετέφερε βασικές προμήθειες από τη Νέα Υόρκη στο Λίβερπουλ. Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος μαινόταν σε στεριά και θάλασσα και το καράβι που έσωσε ό,τι είχε απομείνει από τον «Τιτανικό» είχε βγει κι αυτό στα θαλάσσια χαρακώματα. Το «Καρπάθια» είχε ναυπηγηθεί από την «CS Swan & Hunter»  στο  Γουόλσεντ της Αγγλίας για την βρετανική εταιρεία «Cunard Steamship Company» με σκοπό να ταξιδεύει μεταξύ Λίβερπουλ και Βοστώνης. Ε, λοιπόν, εκείνο το πλοίο δεν είχε καλύτερη μοίρα από το «αβύθιστο υπερωκεάνιο» που αναπαυόταν εδώ και έξι χρόνια στην αγκαλιά του υδάτινου τάφου του. Το «Καρπάθια» 17 Ιουλίου του 1918 τορπιλίστηκε τρεις φορές από γερμανικό υποβρύχιο και βυθίστηκε στα νερά της νότια Ιρλανδίας, παίρνοντας μαζί του πέντε μέλη του πληρώματος. Κι όπως τόσοι άνθρωποι χάνονταν άδοξα εκείνες τις μέρες, έτσι κι εκείνο το μικρό ηρωικό καράβι χάθηκε από τρεις τορπίλες, αφήνοντας πίσω του όμως τη συγκινητική ιστορία του: Ήταν το μικρό και ταπεινό σκαρί που έδειξε το μεγαλείο του τη νύχτα που η Ιστορία παρακολουθούσε τη μεγαλύτερη ναυτική τραγωδία που είχε συμβεί ποτέ.

The post Τζων (Τζακ) Μπόρλαντ Θέιερ ΙΙΙ: Ένας από τους επιζώντες του «Τιτανικού» first appeared on Fractal.