Quantcast
Viewing all articles
Browse latest Browse all 627

Βιβλίο για τους Αμερικανούς δουλεμπόρους

Γράφει ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης //

 

 

 

Image may be NSFW.
Clik here to view.
Τα πολλαπλά και διαχρονικά προβλήματα των Αφροαμερικανών στις ΗΠΑ και οι μεταναστευτικές ροές από την Αφρική προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έφεραν ξανά στο προσκήνιο και στο διάλογο κάποια σοβαρά ζητήματα γύρω από τους Αφρικανούς και την μετανάστευσή τους, ηθελημένη ή αναγκαστική. Ταυτόχρονα αυξήθηκε η βιβλιογραφία γύρω από αρκετές ιστορικές και λίαν ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες που αφορούν διάφορες πτυχές της μαύρης ηπείρου. Ανατρέχοντας στο παρελθόν, θα διαπιστώσουμε ότι για μεγάλα χρονικά διαστήματα, η ιστορία της Αφρικής δεν διδασκόταν στους φοιτητές των περισσότερων πανεπιστημίων τόσο της Ευρώπης όσο και της Αμερικής. Ίσως, στο μέλλον, να υπάρξει κάποια αφρικανική ιστορία για διδασκαλία, είπε το 1963 ο Βρετανός καθηγητής της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Χιου Τρέβορ-Ρόπερ (Hugh Redwald Trevor-Roper, 1914–2003). Αλλά προς το παρόν, συνέχισε, δεν υπάρχει τίποτα, ή πολύ λίγο πάνω σε αυτό το θέμα, κι’ αυτό είναι η ιστορία των Ευρωπαίων στην Αφρική.

«Τα υπόλοιπα είναι σε μεγάλο βαθμό σκοτάδι…. Και το σκοτάδι δεν είναι θέμα ιστορίας»! Προφανώς υποτιμούσε προκλητικά τη μαύρη ήπειρο και γι’ αυτό ήταν επόμενο να εξοργίσει σφόδρα τους Αφρικανούς. Αλλά η άποψή του, για ένα περίεργο λόγο, αγνόησε τους ισλαμικούς πολιτισμούς της βόρειας Αφρικής και εστιάστηκε αποκλειστικά στην περιοχή της υποσαχάριας γεωγραφικής περιοχής. Πολλοί σήμερα, μετά από πολλές βέβαια δεκαετίες, θα τον είχαν αντικρούσει, λέγοντας πως η Αφρική έχει άφθονη προϊστορία και πολιτισμό για να μελετήσει και να μάθει κάποιος και να εμβαθύνει, ώστε να κατανοήσει καλύτερα τις βασικές αξίες της ανθρωπότητας και τον τρόπο προσαρμογής μας στο περιβάλλον. Ο Τρέβορ-Ρόπερ όρισε την ιστορία ως μια μορφή ‘σκόπιμης κίνησης’, κάτι που διέθεταν οι Ευρωπαίοι, αλλά στερούνταν οι Αφρικανοί. Το να χάνουμε χρόνο στη μελέτη της Αφρικής ήταν να παραμελούμε τη δική μας ιστορία και να διασκεδάζουμε με τις άχαρες περιπέτειες βάρβαρων φυλών που περιπλανούνται σε γραφικές αλλά άσχετες γωνιές του πλανήτη, συμπλήρωνε. Ακόμη και το 1963, που ο Τρέβορ-Ρόπερ εκστόμισε τέτοιας βαρύτητας ανοησίες, οι ιστορικοί απέδειξαν ότι ούτε η αγαπημένη του ιστορία της Ευρώπης δεν θα μπορεί να γίνει πλήρως κατανοητή αφήνοντας στο περιθώριο την ιστορία της άλλης ηπείρου του πλανήτη μας, της Αφρικής!

Το ίδιο, φυσικά, ισχύει και για την ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, η γνώση της οποίας κρίνεται αναμφίβολα επιτακτική. Μεταξύ του τέλους του δέκατου έκτου και των αρχών του δέκατου ένατου αιώνα, πολλοί σκλάβοι Αφρικανοί μεταφέρθηκαν βίαια στη Βόρεια Αμερική. Η ιστορία της Αφρικής είναι επίσης απαραίτητη για την κατανόηση και ετούτης της διαδικασίας και κανένας μελετητής δεν έχει επισημάνει αυτό το σημείο τόσο αποτελεσματικά, όσο ο Σον Μ. Κήλλυ (Sean M. Kelley), ιστορικός στο Πανεπιστήμιο του Έσσεξ και συγγραφέας μιας εξαιρετικής μελέτης που εντόπισε το ταξίδι ενός μόνο πλοίου σκλάβων καθώς έπλεε στον Ατλαντικό από τη βάση του, η οποία βρισκόταν όχι σε κάποιο ευρωπαϊκό λιμάνι όπως θα περίμενε κάποιος, αλλά σε αμερικανικό, συγκεκριμένα στο λιμάνι του Ρόουντ Άιλαντ! Ο Κήλλυ στο πρόσφατο (Μάιος 2023) βιβλίο του με τίτλο ‘Αμερικανοί δουλέμποροι: Έμποροι, Ναυτικοί και Διατλαντικό Εμπόριο Αιχμαλώτων, 1644-1865’ (American Slavers: Merchants, Mariners, and the Transatlantic Commerce in Captives, 1644-1865), έχει ασχοληθεί και εξερευνήσει την ιστορία των Αμερικανών που εμπορεύονταν σκλάβους τον δέκατο όγδοο και δέκατο ένατο αιώνα. Διασχίζοντας πολλές ηπείρους για εκατοντάδες χρόνια, είναι ένα έργο εντυπωσιακού εύρους, βαθιάς έρευνας και αμερόληπτης ανάλυσης.

Είναι γνωστό, ότι κατά τη διάρκεια σχεδόν τριακοσίων πενήντα ετών, περισσότεροι από δώδεκα εκατομμύρια Αφρικανοί, συνολικά, συνελήφθησαν βιαίως, υποδουλώθηκαν και στάλθηκαν πέρα από τον Ατλαντικό ως εργάτες για τα ορυχεία, τα λιμάνια και τις φυτείες των ευρωπαϊκών αποικιών στην Αμερική. Επειδή ένα σχετικά μικρό ποσοστό αυτών των ανθρώπων, περίπου τετρακόσιες χιλιάδες, αποβιβάστηκαν στη Βόρεια Αμερική, η ιστορία διαχρονικά ασχολήθηκε περισσότερο με τους ευρωπαίους δουλεμπόρους και υποτίμησε το αφρικανικό δουλεμπόριο που έλαβε χώρα μέσα στις αποικίες, που ‘έγιναν’ Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Το βιβλίο αυτό που αποτελεί ταυτόχρονα κοινωνική, πολιτική, οικονομική και στρατιωτική ιστορία, προχωρώντας πολύ προς την κάλυψη του παραπάνω κενού. Ο Κήλλυ ξεκινά με τη διάκριση μεταξύ ‘εισερχόμενων πλοίων’ (ships coming in) και ‘εξερχόμενων πλοίων’ (ships going out). Μέχρι τώρα, γράφει, η επιστημονική προσοχή εστιαζόταν στα πλοία, τα περισσότερα βρεττανικά, που μετέφεραν σκλάβους Αφρικανούς στη Βόρεια Αμερική. Μετατοπίζει, έτσι, την εστίασή μας σε μια σχετικά άγνωστη πτυχή του δουλεμπορίου, στα αμερικανικά συγκεκριμένα πλοία που έφευγαν από αμερικανικά λιμάνια για να αγοράσουν σκλάβους στις αφρικανικές ακτές και να τους πουλήσουν, συνήθως στην Καραϊβική. Καθιερώνει επίσης ένα βασικό χρονολόγιο του δουλεμπορίου, για να διακρίνει τις διαφορετικές περιόδους κατά τις οποίες υπήρξαν Αμερικανοί σκλάβοι. Ίσως το πιο σημαντικό σημείο, εν προκειμένω, είναι ότι ο Κήλλυ φέρνει μια γενιά επιστημόνων να ασχοληθεί με την ιστορία της αμερικανικής δουλείας, υποστηρίζοντας ότι το δουλεμπόριο πρέπει να θεωρείται αναπόσπαστο μέρος της ευρύτερης ιστορίας και των Αμερικανών. Ασχολούμενος σε βάθος τόσο με την αφρικανική όσο και με την αμερικανική ιστορία, ο συγγραφέας εξετάζει την εμπειρία της αιχμαλωσίας, βασιζόμενος σε περισσότερες από εκατό αφρικανικές αφηγήσεις για να προσφέρει ένα πορτραίτο της υποδούλωσης στις περιοχές της Αφρικής όπου σύχναζαν και αμερικανικά πλοία. Παρουσιάζοντας αυτή την τραγική, βάναυση και σε μεγάλο βαθμό άγνωστη ιστορία, ο Κήλλυ διορθώνει πολλές παρανοήσεις, ενώ δεν αφήνει καμία αμφιβολία ότι οι Αμερικανοί ήταν, όπως επίσης και κάποια ευρωπαϊκά, έθνος δουλεμπόρων!

 

 

The post Βιβλίο για τους Αμερικανούς δουλεμπόρους first appeared on Fractal.


Viewing all articles
Browse latest Browse all 627

Trending Articles