Του Θανάση Τοτόμη // *
Γιώργος Σεφέρης: Οι Μέρες του Ωρωπού
• «Σα να άραξα σήμερα στο λιμάνι που άφησα, εδώ και τέσσερα χρόνια, τη Μεγάλη Παρασκευή, σ’ ένα παραθαλάσσιο εκκλησάκι στον Ωρωπό», γράφει μεταξύ άλλων ο νομπελίστας ποιητής Γιώργος Σεφέρης.
Ήταν Πάσχα, στις 6 Μαϊου 1945, 78 χρόνια πριν, όταν ο Γιώργος Σεφέρης είχε βρεθεί για δεύτερη φορά στην πόλη του Ωρωπού, όπως γράφει στη σειρά των αυτοβιογραφικών ημερολογίων του, «Γιώργος Σεφέρης Μέρες E΄, 1 Γενάρη 1945 – 19 Απρίλη 1951», στις σελίδες 15 και 16, που κυκλοφορεί από τον «Ίκαρο», έκδοση 1996, σε 248 σελίδες, και σε επιμέλεια Ε. Χ. Κάσδαγλη. Στο πρωτότυπο δακτυλογραφημένο «Καφέ» τετράδιο του ποιητή, ο τόμος είχε τίτλο «Γιώργος Σεφέρης, Μέρες του 1945 – 1951».
Τέσσερα χρόνια νωρίτερα, ο Γιώργος Σεφέρης είχε βρεθεί για πρώτη φορά στον Ωρωπό, λίγες μέρες πριν τις 22 Απριλίου του 1941, όταν είχε κάνει απόπειρα διαφυγής από το λιμάνι της Σκάλας Ωρωπού, για να μεταβεί στην Αφρική, και στη Μέση Ανατολή, στη συνέχεια. Το πλοίο όμως με το οποίο επρόκειτο να αναχωρήσει, είχε δεχθεί επίθεση από γερμανικά αεροπλάνα. Τελικά, είχε αναχωρήσει από τον Πειραιά στις 22 Απριλίου του 1941, με το πλοίο «Έλση», σύμφωνα με τη βιογραφία, «Γιώργος Σεφέρης: Περιμένοντας τον Άγγελο», του Ρόντρικ Μπήτον, εκδόσεις «Ωκεανίδα», 2003.
Η τρίτη «παρουσία» του Γιώργου Σεφέρη στον Ωρωπό, είναι μέσα από τους στίχους του ποιητικού του έργου «Raven», που γράφτηκαν τον χειμώνα του 1937, στη συλλογή «Τετράδιο Γυμνασμάτων 1928-1937», με υπότιτλο «Σχέδια για ένα Καλοκαίρι», έκδοση Μάρτιος 1940, από τον «Ίκαρο», σε 356 αντίτυπα, που ενέπνευσαν αργότερα τον Μίκη Θεοδωράκη, στις 15 Ιανουαρίου του 1970, πολιτικό κρατούμενο τότε, στις Ιστορικές Φυλακές Ωρωπού.
• Raven 1969: Ημερολόγιο Εξορίας Ωρωπού
«Και πάλι καταλήγω στον Σεφέρη», σημειώνει ο Μίκης Θεοδωράκης. «Στις 15 Γενάρη του 1970 τελειώνω το Raven. Με τον Πέτρο, τον αχώριστο σύντροφο, οργανώνουμε την πρώτη εκτέλεση μέσα στην έρημη κουζίνα. Απάνω στο τραπέζι με τη λαμαρίνα, ένα μπουκάλι μπύρα. Θα την απολαύσουμε μετά τη μουσική».
Η ποίηση είναι του Γιώργου Σεφέρη, σύνθεση του 1970, στη Σκάλα Ωρωπού, και το έργο είναι αφιερωμένο στον συνθέτη Γιάννη Χρήστου. Η ηχογράφηση έγινε το 1995 στην Αγία Πετρούπολη, με την ορχήστρα της πόλης, με σολίστ την Αλέκα Γκριζοπούλου, και με τη μουσική διεύθυνση του Μίκη Θεοδωράκη.
Σημείωση: «Γιώργος Σεφέρης Μέρες E΄, 1 Γενάρη 1945 – 19 Απρίλη 1951», «Ίκαρος» 1996, απόσπασμα, σελίδες 15 και 16.
• «Λαμπρή, 6 Μάη 1945
Στην πλαϊνή ταβέρνα τραγουδούν, μαζί με άλλα τραγούδια, το Χριστός Ανέστη. Όλος ο κόσμος διψασμένος για τούτη την Ανάσταση.
Σα να άραξα σήμερα στο λιμάνι που άφησα, εδώ και τέσσερα χρόνια, τη Μεγάλη Παρασκευή, σ’ ένα παραθαλάσσιο εκκλησάκι στον Ωρωπό. Ένα ξαλάφρωμα, και κάπως – αρκετά ίσως – χαμένος· όπως ο ναύτης που γυρίζει στο σπίτι του. Χρησιμοποιώ τώρα τις νύχτες· ως τις 3 – 3 1/2 το πρωί. Ο μόνος τρόπος να πραγματοποιήσω την «αποστράτευσή» μου.
Έχω ξαναπιάσει Καβάφη, ολωσδιόλου μηχανικά, για να πάρω από κάπου μιαν αρχή. Όλα τούτα δύσκολα· τα περασμένα εφτά χρόνια με βαραίνουν, και θα με βαραίνουν για πολύ ακόμη».
* Ο Θανάσης Τοτόμης είναι συγγραφέας
The post Γιώργος Σεφέρης: Οι Μέρες του Ωρωπού first appeared on Fractal.